2500 YILLIK PAZİRİK HALISI

Dünyanın bilinen en eski el halısı Altay Dağları’nın Sibirya’ya uzanan eteklerindeki bir höyükte bulunmuştur. 1949 yazında, Sergei Rudenko tarafından Pazırık Vadisi’nde yürütülen kazı çalışmaları sonunda ulaşılan süvari mezarı açıldığında, insanın halıya verdiği değer bir kez daha ve kökleriyle gözler önüne serildi. Mezarın sahibi olan savaşçı, her şeyden çok önem verdiği atı ve sımsıkı sarıldığı halısıyla birlikte sonsuz uykusuna yatmıştı. Kişinin en sevdiği eşyalarıyla beraber gömülmesi bir Orta Asya geleneğiydi ve bu alışkanlık yalnızca halk için değil, aynı zamanda sözkonusu savaşçı gibi, klan ya da toplum liderleri için de sürdürülüyordu. 

Kazı ekibi, süvarinin bilinmeyen yolculuğunda yanında götürmek istediği iki şeyden biri olan 2500 yıllık el halısını dikkatlice mezardan çıkararak günışığına kavuşturdu. Orijinali St. Petersburg’taki Hermitage Müzesi’nde sergilenen eşsiz halının deseni, süvari figürlerinden geniş bir bordür, geyik figürlerinden ikinci bir geniş bordür ve zeminde 24 kare içinde geometrik çiçeklerden oluşuyordu. İlk halı deseni olma özelliğinin yanısıra muhteşem bir el işçiliğine sahipti. Pazirik adı verilen halının yüzyıllara meydan okuyabilmesinin tek nedeni;  Hereke sanatında olduğu gibi Türk düğümünün  kullanılmasıydı.  M.Ö. 5. yüzyılda dokunduğu kabul edilen Pazirik halısını bugün birebir üretebilmekle birlikte, el halıcılığı; HAN HALI'nın devam ettirdiği Hereke tekniği ve malzemesi ile sağlamlık ve kalite bakımından tartışmasız bir üstünlüğe ulaşmıştır.